Bu Yazıyı Podcast olarak dinlemek için YouTube Kanalımı ziyaret edebilirsiniz. Ama okumak da keyiflidir..

Değer verdiğimiz şeyler acaba sadece biz değer verdiğimiz için mi değerli yoksa biz mi öyle zannediyoruz?

Uzun zaman sonra yine bir podcast ile karşınızdayım. Bu geçen süre zarfında denemelerim oldu tabi. Boş durmadık yazdık, notlar aldık, karaladık. Sadece Monteigne mi deneyecek. Değil mi? Ama hakkını verelim hey Montaigne iyi denemeydi dostum..

Merhaba güzel insan. Başlığı merak edip gelmiş olabilirsin ve başlığın içeriği yalnızlıkmış gibi görünse de asıl konu değer vermek. Biz değer verdiğimiz için mi bu durumdayız?

Yalnızlık sadece kendine dönmek ve iç sesini dinlemek olarak adlandırılan bir tinsel durumdur bana göre. Çünkü beyin arada sakinleşmek ve durup yaşananların mukayesesini yapmak ister. Kimimiz ağır bir iş temposundan, kimimiz ağır bir sınav maratonundan, kimimiz ise birini sevmekten yana bazı yoğun hisler içerisine gireriz ve bu pek farkına varmasak da üzerimize ağır yükler ekler. Bir süre sonra monotonlaşmış bir yaşamın temel taşı olduğumuzu farkederiz. İşte böyle zamanlarda yüklerimizi boşaltmak için yalnız kalıp kafamızı dinleyebileceğiniz ama gerçekten dinleyebileceğiniz bir yere gitmek sizin yalnızlığınızı değerli kılmaya başlıyor. Burada değer verdiklerimiz bizi biraz yalnızlığa itiyor gibi gelebilir ama dolu bir şişe içine daha fazla şey almayacağı için biraz içini boşaltması lazım. Bu şekilde düşünün. İşte bu yalnızlık değerli yalnızlık. Değer verdiklerimizin bizi yalnızlaştırması..

Tüm yaşamımız boyunda hayatımıza giren insanlara değer vermeyi kendimizce bir görev sayarız ve bunu gayriihtiyari olarak yaparız. Çünkü biliriz yada öyle zannederiz ki değer verdiğimiz sürece bizimledirler. Çok sevdiğimiz için değer veririz ve bu zamanda hep alttan alan yada yıpranan oluruz. Yalnızlığımızı değerli kılmaları için değer veririz aslında insanlara. Evet enteresan gelebilir sana ama maalesef ki durum bu şekildedir. Yani aslında bir nevi yaradılışımız gereği (ki sosyal canlılar olduğumuz için) yalnız kalma korkusuyla aslında etrafımızdaki insanları belli bir noktada sevginin ötesine geçerek kopamama durumunda aşırı değer veririz. Ve o örnekteki şişe misali değer verdiğimiz kişilerin bizi anlamamasından dolayı yaşanan her olumsuzlukta dolar taşarız. İşte tam da bu noktada kadim kültürlerde olduğu gibi inzivaya çekiliriz.

Burada bir noktayı hatırlatmak isterim tek başına kalmak ile yalnızlığı birbirine karıştırmayın. Durham Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nde Yardımcı Doçent olan Thuy-vy Nguyen uzun yıllar yalnızlık üzerine çalışmalar yaptı.(1) Nguyen'e göre yalnızlığın çok fazla tanımı var ve tek başına zaman geçirmek ile olumsuz anlamdaki yalnızlık çok farklı. Psikolojide araştırmacılar yalnızlığı, umduğumuz türden sosyal bağlantılara ya da ilişkilere sahip olmadığımızda ya da bunları elde edemediğimizde yaşadığımız sıkıntılı bir duygu olarak tanımlıyor. Ama değerli yalnızlık ise bundan çok farklı. Dünya çapında 18 binden fazla yetişkinin katıldığı bir ankette, katılımcıların yarısından fazlası dinlenmek için yaptıkları en önemli faaliyetlerden biri olarak yalnızlığı seçti. Dolayısıyla eğer dışa dönük biriyseniz, sakinleşmek istediğiniz zamanlarda yalnızlığa bir şans verin.

İlginçtir ki pek çok insan sinemaya gitmek ya da bir restoranda yemek yemek gibi eğlenceli aktiviteleri tek başına yapmaktan çekiniyor. Bunun nedeni, bunları arkadaşlarımızla ve yakınlarımızla yaptığımız faaliyetler olarak düşünme eğiliminde olmamız olabilir. Bu nedenle bunları tek başımıza yapmak kendimizi dışlanmış ve yargılanmış hissetmemize neden olabilir.

Gelelim değer verdiklerimizin bizi yalnızlaştırmasının bize faydalarına..
Mesela yaratıcılığınızı artırabilir. Bir bilim dergisinde yayınlanan araştırmaya göre yalnız kalmanın beyinde yaratıcı beslemeye yardımcı olabileceğine değinilmiş. Nature Communications dergisinin 2020 de yayınladığı bir çalışmada ise beynin sosyal uyarım eksikliği ile karşı karşıya kaldığında boşluğu doldurmaya yardımcı olmak için snaptik bağlantıları artırdığı bulunmuş.(2)
Yalnız zaman geçirmek kişinin benlik farklılaşmasını veya başkalarıyla birlikteyken kimlik duygusunu koruma yeteneğini geliştirerek uzun vadede kişinin ilişkilerini güçlendirmesine yardımcı olabilir. Yani, yalnız zaman aynı zamanda kişinin öz farkındalığını ve duygularıyla uyum içinde olma yeteneğini artırmaya yardımcı olacağı için kişinin empati yeteneğini geliştirir, bu da çevresinde farklı bakmasını sağlar.
Kendinizle baş başa kalmak; yeni şeyler denemenin, bilgi edinmenin ve hatta kendini ifade etmenin yeni yöntemlerini uygulamanın bir yolu olabilir. Yalnız olduğunuzda başkalarının empoze edebileceği baskılar ve yargılamalar olmadan kendinizi keşfedebilirsiniz. Yani yalnız kalmak kişisel gelişiminize katkı sağlayabilir.

Sonuç olarak birşeylerden uzaklaşmak sizin kendinizi bulmanızı ve bir sonraki en iyi versiyonunuzu oluşturmak için yenilenme sürecine girmenizi sağlayacaktır. Bu süreçte aylarca inzivaya çekilmenize gerek yok bir günü kendinize ayırın ve elde ettiğiniz bu en dostunuz olan kendinizle geçirdiğiniz zamandaki o rahatlama hissiyle birlikte belki de en eğlenceli ve severek yaptığınız şeyden duyduğunuz mutluluk ile vücudunuzda salınan hormonlar sizi daha huzurlu yapmasına imkan tanıyın.

Bu podcasti dinlediğiniz yada okuduğunuz süre içerisinde yalnız geçirdiğin zaman umarım sizin için faydalı olmuştur.
Bir sonraki podcast ta görüşmek üzere..

Pr. Uğur ÇAĞLAR

Kaynakça:

(1) https://theconversation.com/the-importance-of-solitude-why-time-on-your-own-can-sometimes-be-good-for-you-204393
(2) https://www.nature.com/articles/s41593-020-00742-z